Verse:Ed Dynje/Icelandic Romance: Difference between revisions

From Linguifex
Jump to navigation Jump to search
mNo edit summary
Tags: Mobile edit Mobile web edit
mNo edit summary
Line 1: Line 1:
'''El Mijòrìje''' hi et teanga naɯjoneàḻta g̱uṟ Poblaċṯ el Mijòr. Hi eli lɯèn oifigeṁail flimcèn meȝl Àsailis, cif vèħad mil ilɯne oifigeṁala g̱uṟ el Aontus̱ Eòrpaċ ⁊ el vèħad ràɯ g̱uṟ bunaḋus̱ Sèimiteaċ. Hemm ɯèɯèn ⁊ ȝiṟg̱ Sèimiteaċ ȝand et teanga, min canaṁaint Ȝaṟbìje li min Tuaisceṟṯ el Africa, ilhec mè ceàn s lehe g̱aḏḏ rab{{cll}}ḏa mil{{cll}} g̱arìb meȝl Ȝaṟbìje Claɯicaċ. Eas̱da ḏùl ez zmènìjèṫ, ḏalli pròis g̱uṟ Ġaoiḋelaċaḋ g̱uṟ el Mijòr bedev buɯḏa gnèjèṫ teangaṁala mil Meḋeàn-Ġaoiḋilg f deaxl, .i. canaṁaint eaṟẕ li wcwll ȝaddit fi zmèn g̱uṟ ħacme Ȝaṟbìje. Bede wcwll eṟ F{{cda}}raincis f deaxl veaṟa el{{cll}} Ġaoiḋilg, ...
'''El Mıjòrìje''' et teanga naɯjoneàḻta g̱uṟ Poblaċṯ el Mıjòr. Hı elı lɯèn oıfıgeṁaıl flımcèn meȝl Àsaılıs, cıf vèħad mıl ılɯne oıfıgeṁala g̱uṟ el Aontus̱ Eòrpaċ ⁊ el vèħad ràɯ g̱uṟ bunaḋus̱ Sèımıteaċ. Hemm ɯèɯèn ⁊ ȝıṟg̱ Sèımıteaċ ȝand et teanga, mın canaṁaınt Ȝaṟbìje mın Tuaısceṟṯ el Afrıca, ılhec mè ceàn s lehe g̱aḏḏ rab{{cll}}ḏa mıl{{cll}} g̱arìb meȝl Ȝaṟbìje Claɯıcaċ. Eas̱da ḏùl ez zmènìjèṫ, ḏallı pròıs g̱uṟ Ġaoıḋelaċaḋ g̱uṟ el Mıjòr bedev buɯḏa gnèjèṫ teangaṁala mıl Meḋeàn-Ġaoıḋılg f deaxl, .ı. canaṁaınt eaṟẕ wcwll ȝaddıt fı zmèn g̱uṟ ħacme Ȝaṟbìje. Bede wcwll eṟ F{{cda}}raıncıs f deaxl veaṟa el{{cll}} Ġaoıḋılg, ...


== Ȝamle ==
== Ȝamle ==
Et teanga Mijòrìje hije me{{3}}mùle min g{{cll}}ad{{cll}}à{{3}} teangam{{cda}}ala mħallte f erà ez zmènìjèt{{cda}} li {{3}}adde fìhwm el gin{{sīn}} fli m{{3}}uddi, m{{3}}uddi memlì ħacmèt{{cda}} bearrànìje d{{cll}}ùl mijèt{{cda}} g{{cll}}ur{{cll}} ɯnìn.
Et teanga Mıjòrìje hıje me{{3}}mùle mın g{{cll}}ad{{cll}}à{{3}} teangam{{cda}}ala mħallte f erà ez zmènìjèt{{cda}} {{3}}adde fìhwm el gın{{sīn}} flı m{{3}}uddı, m{{3}}uddı memlì ħacmèt{{cda}} bearrànìje d{{cll}}ùl mıjèt{{cda}} g{{cll}}ur{{cll}} ɯnìn.
<!--
<!--
Il-Malti huwa lsien magħmul minn bċejjeċ lingwistiċi mħalltin li juru -żminijiet li għadda minnhom il-ġens fl-imgħoddi, imgħoddi mimli ħakmiet barranin matul mijiet ta' snin. Għalkemm għandu sisien [[Lingwa Għarbija|Għarbija]], nistgħu naraw li l-ilsien Malti huwa mibni minn għadd kbir ħafna ta' bċejjeċ li ġew minn miklem Rumanzi (mit-[[Lingwa Taljana|Taljan]] u mill-[[Lingwa Franċiża|Franċiż]]) u wkoll, iktar biswitna fiż-żmien, mill-[[Lingwa Ingliża|Ingliż]]. Madwar terz tal-kliem għandhom oriġini [[Lingwa Għarbija|Għarbija]], xi nofs għandhom oriġini [[Lingwa Taljana|Taljana]] jew [[Lingwa Sqallija|Sqallija]], u l-bqija huma [[Lingwa Ingliża|Ingliżi]] bi ftit [[Lingwa Franċiża|Franċiżi]] wkoll. Peress li l-kliem ta’ oriġini Għarbija huma l-biċċa l-kbira tagħhom kliem bażiku ta’ kuljum, huma l-aktar użati fost il-Maltin meta jitkellmu ma’ xulxin.   
ıl-Maltı huwa lsıen magħmul mınn bċejjeċ lıngwıstıċı mħalltın lı juru ıż-żmınıjıet lı għadda mınnhom ıl-ġens fl-ımgħoddı, ımgħoddı mımlı ħakmıet barranın matul mıjıet ta' snın. Għalkemm għandu sısıen [[Lıngwa Għarbıja|Għarbıja]], nıstgħu naraw l-ılsıen Maltı huwa mıbnı mınn għadd kbır ħafna ta' bċejjeċ ġew mınn mıklem Rumanzı (mıt-[[Lıngwa Taljana|Taljan]] u mıll-[[Lıngwa Franċıża|Franċıż]]) u wkoll, ıktar bıswıtna fıż-żmıen, mıll-[[Lıngwa ınglıża|ınglıż]]. Madwar terz tal-klıem għandhom orıġını [[Lıngwa Għarbıja|Għarbıja]], nofs għandhom orıġını [[Lıngwa Taljana|Taljana]] jew [[Lıngwa Sqallıja|Sqallıja]], u l-bqıja huma [[Lıngwa ınglıża|ınglıżı]] bı ftıt [[Lıngwa Franċıża|Franċıżı]] wkoll. Peress l-klıem ta’ orıġını Għarbıja huma l-bıċċa l-kbıra tagħhom klıem bażıku ta’ kuljum, huma l-aktar użatı fost ıl-Maltın meta jıtkellmu ma’ xulxın.   


L-ilsien Malti beda jiġi meqjus bħala l-ilsien uffiċjali tal-gżejjer Maltin mis-sena [[1934]], meta dan iddaħħal mal-Ingliż minħabba li l-akbar biċċa tan-nies ma kinux jafu jaqraw, dan ifisser li l-ġens Malti la kien jaf jitkellem bit-Taljan u wisq inqas bl-Ingliż; dan huwa l-każ tipiku fejn bejn żewġ ġellieda, igawdi t-tielet wieħed. Kienet ġrajja kontroversjali ħafna meta wieħed jaħseb li dak -żmien, Malta kienet taħt il-ħakma tal-Ingliżi, u b'hekk kien hemm kunflitt ta' interess meta l-Ingliżi nfushom ħolqu kostituzzjoni li kienet tagħti daharha lill-kultura li kienet ilha tgħix għal mijiet ta' snin. Iżda wieħed ma jistax iċaħħad il-fatt li l-Ingliż kellu sehem qawwi fit-tmexxija 'l quddiem soċjo-politiku u awtonomu ta' dan il-ġens.
L-ılsıen Maltı beda jıġı meqjus bħala l-ılsıen uffıċjalı tal-gżejjer Maltın mıs-sena [[1934]], meta dan ıddaħħal mal-ınglıż mınħabba lı l-akbar bıċċa tan-nıes ma kınux jafu jaqraw, dan ıfısser lı l-ġens Maltı la kıen jaf jıtkellem bıt-Taljan u wısq ınqas bl-ınglıż; dan huwa l-każ tıpıku fejn bejn żewġ ġellıeda, ıgawdı t-tıelet wıeħed. Kıenet ġrajja kontroversjalı ħafna meta wıeħed jaħseb dak ıż-żmıen, Malta kıenet taħt ıl-ħakma tal-ınglıżı, u b'hekk kıen hemm kunflıtt ta' ınteress meta l-ınglıżı nfushom ħolqu kostıtuzzjonı lı kıenet tagħtı daharha lıll-kultura lı kıenet ılha tgħıx għal mıjıet ta' snın. ıżda wıeħed ma jıstax ıċaħħad ıl-fatt l-ınglıż kellu sehem qawwı fıt-tmexxıja 'l quddıem soċjo-polıtıku u awtonomu ta' dan ıl-ġens.


Għalkemm il-Malti daħal f'ħafna oqsma tas-soċjetà bħalma huma l-politika, il-liġi u, sa ċertu punt, il-[[midja popolari]], l-Ingliż f'Malta huwa l-ilsien ewlieni f'dak li għandu x'jaqsam mas-settur tal-kummerċ barrani, u studji xjentifiċi (inklużi l-istudji tal-matematika, il-fiżika, il-mediċina, u b'mod mill-iktar predominanti, fl-informatika). Instab ħafna, minn riċerkaturi storiċi, f'manuskritti ġewwa l-[[Bibljoteka Nazzjonali]] fil-[[Belt Valletta]] (meqjusa fost l-eqdem imkatab nazzjonali fid-dinja), u fi bnadi oħra sabiex jiġi muri b'mod dirett it-tħaddim tal-ilsien Malti lura fis-snin, u s'issa nafu sew li dan kien mitħaddem f'sura tixbah dik tal-lum sa mis-[[Seklu XVI]].-->
Għalkemm ıl-Maltı daħal f'ħafna oqsma tas-soċjetà bħalma huma l-polıtıka, ıl-lıġı u, sa ċertu punt, ıl-[[mıdja popoları]], l-ınglıż f'Malta huwa l-ılsıen ewlıenı f'dak għandu x'jaqsam mas-settur tal-kummerċ barranı, u studjı xjentıfıċı (ınklużı l-ıstudjı tal-matematıka, ıl-fıżıka, ıl-medıċına, u b'mod mıll-ıktar predomınantı, fl-ınformatıka). ınstab ħafna, mınn rıċerkaturı storıċı, f'manuskrıttı ġewwa l-[[Bıbljoteka Nazzjonalı]] fıl-[[Belt Valletta]] (meqjusa fost l-eqdem ımkatab nazzjonalı fıd-dınja), u fı bnadı oħra sabıex jıġı murı b'mod dırett ıt-tħaddım tal-ılsıen Maltı lura fıs-snın, u s'ıssa nafu sew dan kıen mıtħaddem f'sura tıxbah dık tal-lum sa mıs-[[Seklu XVı]].-->

Revision as of 04:44, 12 July 2022

El Mıjòrìje hı et teanga naɯjoneàḻta g̱uṟ Poblaċṯ el Mıjòr. Hı elı lɯèn oıfıgeṁaıl flımcèn meȝl Àsaılıs, cıf vèħad mıl ılɯne oıfıgeṁala g̱uṟ el Aontus̱ Eòrpaċ ⁊ el vèħad ràɯ g̱uṟ bunaḋus̱ Sèımıteaċ. Hemm ɯèɯèn ⁊ ȝıṟg̱ Sèımıteaċ ȝand et teanga, mın canaṁaınt Ȝaṟbìje lı gè mın Tuaısceṟṯ el Afrıca, ılhec mè ceàn s lehe g̱aḏḏ raḇḏa mıḻ g̱arìb meȝl Ȝaṟbìje Claɯıcaċ. Eas̱da ḏùl ez zmènìjèṫ, ḏallı pròıs g̱uṟ Ġaoıḋelaċaḋ g̱uṟ el Mıjòr bedev buɯḏa gnèjèṫ teangaṁala mıl Meḋeàn-Ġaoıḋılg f deaxl, .ı. canaṁaınt eaṟẕ lı wcwll ȝaddıt fı zmèn g̱uṟ ħacme Ȝaṟbìje. Bede wcwll eṟ Ḟraıncıs f deaxl veaṟa eḻ Ġaoıḋılg, ...

Ȝamle

Et teanga Mıjòrìje hıje meȝmùle mın g̱aḏàȝ teangaṁala mħallte f erà ez zmènìjèṫ lı ȝadde fìhwm el gınɯ flı mȝuddı, mȝuddı memlì ħacmèṫ bearrànìje ḏùl mıjèṫ g̱uṟ ɯnìn.