Verse:Lõis/Qivattutannguaq: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
m
(32 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 21: Line 21:


It was divided into two registers, the high register Qunngartutannguaq ("perfected language") and the Estonian-like vernacular Prisinitutannguaq ("natural language"). Qunngartutannguaq is still used as a source of loans in modern British Isle languages such as [[Pestonian]].
It was divided into two registers, the high register Qunngartutannguaq ("perfected language") and the Estonian-like vernacular Prisinitutannguaq ("natural language"). Qunngartutannguaq is still used as a source of loans in modern British Isle languages such as [[Pestonian]].
 
*qaqartuq = narrow
*wiquq = virus (cognatization of Latin ''virus'')
*wiquq = virus (cognatization of Latin ''virus'')
*siiman = seed (related to German Keim)
*siiman = seed (related to German Keim)
*tiutaa = tribe
*tiutaa = tribe; the people
*Tiuppateer = Qivattu counterpart of Zeus/Jupiter
*Tiuppateer = Qivattu counterpart of Zeus/Jupiter
*teewaq = god
*teewaq = god
Line 39: Line 39:
*ziimaa = winter
*ziimaa = winter
*wivuneet (wi-wonh1-eyeti) = he aspires
*wivuneet (wi-wonh1-eyeti) = he aspires
''Kiiwuq piksuq wutarit naaksit.'' = The living fish swims in the water.


==Todo==
==Todo==
Include some sound change laws conditioned by PIE glottalization?
Include some sound change laws conditioned by PIE glottalization? Some Uralic gradation-like thing?


==Names==
==Names==
Line 68: Line 66:
==Pronouns==
==Pronouns==
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
|+ ''izaa'' 'I'
|+ ''jaa'' 'I'
|-
|-
!| !! Singular !! Plural
!| !! Singular !! Plural
|-
|-
!|Nominative
!|Nominative
|''izaa''||''ammii''
|''jaa''||''ammii''
|-
|-
!|Genitive
!|Genitive
Line 79: Line 77:
|-
|-
!|Dative
!|Dative
|''mai''||''ammai''
|''mai''||''ammavuq''
|-
|-
!|Accusative
!|Accusative
Line 104: Line 102:
|-
|-
!|Dative
!|Dative
|''tai''||''junngai''
|''tai''||''junngavuq''
|-
|-
!|Accusative
!|Accusative
Line 115: Line 113:
|''tivit, tiit'' ||''junngavi''
|''tivit, tiit'' ||''junngavi''
|}
|}
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
|+ Reflexive pronoun
|-
!| !! (Number-neutral)
|-
!|Nominative
|''-''
|-
!|Genitive
|''qivi''
|-
!|Dative
|''qai''
|-
!|Accusative
|''qi''
|-
!|Ablative
|''qivit, qiit''
|-
!|Locative
|''qivit, qiit''
|}


*siqu, siqaa, situt = this
*siqu, siqaa, situt = this
Line 222: Line 248:


====u-stems====
====u-stems====
Masculine and feminine u-stems decline as follows:
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
|+ ''quunuq'' 'son'
|+ ''quunuq'' 'son'
Line 249: Line 276:
|}
|}


''naawuq'' 'boat, ship' is a little irregular:
''naawuq'' (f.) 'boat, ship' is a little irregular:
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
|+ ''naawuq'' 'boat, ship'
|+ ''naawuq'' 'boat, ship'
Line 275: Line 302:
!|Vocative
!|Vocative
|''naawu!'' ||''naawiq!''
|''naawu!'' ||''naawiq!''
|}
Neuter u-stems decline as follows:
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
|+ ''iglu'' 'tent'
|-
!| !! Singular !! Plural
|-
!|Nominative
|''iglu''||''iglua''
|-
!|Genitive
|''igliuq''||''igluun''
|-
!|Dative
|''igliwi''||''igluvuq''
|-
!|Accusative
|''iglu'' ||''iglua''
|-
!|Ablative
|''iglut'' ||''igluvuq''
|-
!|Locative
|''iglut'' ||''igluvi''
|-
!|Vocative
|''iglu!'' ||''iglua!''
|}
|}


====i-stems====
====i-stems====
Masculine and feminine i-stems:
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
|+ ''ingniq'' 'fire'
|+ ''ingniq'' 'fire'
Line 360: Line 418:
!|Vocative
!|Vocative
|''ima!'' ||''imaat!''
|''ima!'' ||''imaat!''
|}
Nouns with a vowel before the ''aq'' decline as follows:
{| class="bluetable lightbluebg" style="text-align: center;"
|+ ''tannguaq'' 'tongue; language (f.)'
|-
!| !! Singular !! Plural
|-
!|Nominative
|''tannguaq''||''tannguaaq''
|-
!|Genitive
|''tanngujaq''||''tannguwuun''
|-
!|Dative
|''tannguai''||''tannguavuq''
|-
!|Accusative
|''tannguan'' ||''tannguaaq''
|-
!|Ablative
|''tannguat'' ||''tannguavuq''
|-
!|Locative
|''tannguat'' ||''tannguavi''
|-
!|Vocative
|''tanngua!'' ||''tannguaaq!''
|}
|}


Line 432: Line 518:
|-
|-
!|Genitive
!|Genitive
|''reezaq''||''reezuun''
|''reeziaq''||''reezuun''
|-
|-
!|Dative
!|Dative
Line 459: Line 545:
|-
|-
!|Genitive
!|Genitive
|''iqalugaq''||''iqaluguun''
|''iqalugiaq''||''iqaluguun''
|-
|-
!|Dative
!|Dative
Line 486: Line 572:
|-
|-
!|Genitive
!|Genitive
|''wutar''||''wutaruun''
|''wutariaq''||''wutaruun''
|-
|-
!|Dative
!|Dative
Line 514: Line 600:
|-
|-
!|Genitive
!|Genitive
|''patriq''||''patiruun''
|''patriaq''||''patiruun''
|-
|-
!|Dative
!|Dative
Line 576: Line 662:
|-
|-
!|1
!|1
|''tituami''||''titumaq''
|''tituan''||''titumaq''
|-
|-
!|2
!|2
Line 632: Line 718:
! Person !! Active !! Passive
! Person !! Active !! Passive
|-
|-
| 1SG || ''vinnaimi'' || ''vinnajaar''
| 1SG || ''vinnain'' || ''vinnajaar''
|-
|-
| 2SG || ''vinnaiq'' || ''vinnaitar''
| 2SG || ''vinnaiq'' || ''vinnaitar''
Line 675: Line 761:
taiseet (*doyḱ-éye-ti) = he locates, he pinpoints
taiseet (*doyḱ-éye-ti) = he locates, he pinpoints


*present: taisijaa, taiseeq, taiseet, taisijaamaq, taiseeti, taisijuut
*present: taisijaa, taiseeq, taiseet, taiseemaq, taiseeti, taisijuut
*past: itaiseeqa, itaiseeqta, itaiseeqi, itaiseengmi, itaiseeqti, itaiseeqeer
*past: itaiseeqa, itaiseeqta, itaiseeqi, itaiseengmi, itaiseeqti, itaiseeqeer


Line 684: Line 770:
==Numerals==
==Numerals==
*zero: nuilluq (m.), nuillaa (f.), nuillun (n.)
*zero: nuilluq (m.), nuillaa (f.), nuillun (n.)
*I: ainuq (m.), ainaa (f.), ainun (n.); ordinal ''parmaq''
*I: ainuq (m.), ainaa (f.), ainun (n.); ordinal ''parmuq''
*II: tuwai (animate), tuwaa (inanimate); ordinal ''antiruq''
*II: tuwai (animate), tuwaa (inanimate); ordinal ''antiruq''
*III: triiq (animate), tria (inanimate); ordinal ''trituq''
*III: triiq (animate), tria (inanimate); ordinal ''trituq''
Line 691: Line 777:
*ΛΙ: whiiq; ordinal ''whiqtuq''
*ΛΙ: whiiq; ordinal ''whiqtuq''
*ΛΙΙ: qiptan; ordinal ''qiptammuq''
*ΛΙΙ: qiptan; ordinal ''qiptammuq''
*ΛΙΙΙ: astaa; ordinal ''astaamuq''
*ΛΙΙΙ: ustaa; ordinal ''ustammuq''
*ΛIIII: niwan; ordinal ''niwammuq''
*ΛIIII: niwan; ordinal ''niwammuq''
*Χ: tisan; ordinal ''tisammuq''
*Χ: tisan; ordinal ''tisammuq''
*XI: ainuqupirtisan
*XI: ainuqupirtisan, ainuppirsan
*XII: tuuqupirtisan
*XII: tuuqupirtisan, tuuppirsan
*XIII: triiqupirtisan
*XIII: triiqupirtisan, triippirsan
*XIIII: kituarqupirtisan
*XIIII: kituarqupirtisan, kituarpirsan
*XΛ: pikkiqupirtisan
*XΛ: pikkiqupirtisan, pikkippirsan
*XΛI: whiiqupirtisan
*XΛI: whiiqupirtisan, whiippirsan
*XΛII: qiptaqupirtisan
*XΛII: qiptaqupirtisan, qiptappirsan
*XΛIII: astaqupirtisan
*XΛIII: ustaqupirtisan, ustappirsan
*XΛIIII: niwaqupirtisan
*XΛIIII: niwaqupirtisan, niwappirsan
*XX: tuiqtisan
*XX: tuiqtisan
*XXX: tirtisan
*XXX: tirtisan
Line 709: Line 795:
*DX: whiiqtisan
*DX: whiiqtisan
*DXX: qiptattisan
*DXX: qiptattisan
*DXXX: astaatisan
*DXXX: ustattisan
*DXXXX: niwattisan  
*DXXXX: niwattisan  
*O: sattun
*O: sattun
Line 741: Line 827:
*''-isuq'' = forms adjectives (< -ik'os)
*''-isuq'' = forms adjectives (< -ik'os)
*Verb prefixes: ''in-'', ''at-'', ''attir-'', ''pi-'', ''su-'', ''san-'', ''ik(s)-'', ''pir-'', ''qupir-'', ''quu-'', ...
*Verb prefixes: ''in-'', ''at-'', ''attir-'', ''pi-'', ''su-'', ''san-'', ''ik(s)-'', ''pir-'', ''qupir-'', ''quu-'', ...
**Ex. from ''wiitit'' 'he sees': ''ikwiitit'' 'he identifies, he susses out', ''atwiitit'' 'he looks at', ''attirwiitit'' 'he agrees', ''suwiitit'' 'he sees to it (that)'
**Ex. from ''wiitit'' 'he sees': ''ikwiitit'' 'he identifies, he susses out', ''atwiitit'' 'he sees to it that', ''piwiitit'' 'he sees fit'; ''attirpiwiitit'' 'he agrees'; ''suwiitit'' 'he witnesses'
*''-inuq'' = agent
*''-inuq'' = agent
*''-inia'' (from *-nih2) = feminine agent
*''-inia'' (from *-nih2) = feminine agent
**''reezinia'' = queen, from ''reezaq'' king
**''reezinia'' = queen, from ''reezaq'' king
*''-allun'' (from *-tlóm) = instrument
*''-allun'' (from *-tlóm) = instrument
==Syntax==
Qunngartutannguaq word order is SOV by default but can be changed due to emphasis. On the other hand, Prisinitutannguaq is consistently SVO.
:'''''Kiiwuq piksuq wutarit naaksit.'''''
:''The living fish swims in the water.''
Adjectives and genitives precede nouns, and relative clauses follow nouns.


==Sample texts==
==Sample texts==
Line 751: Line 845:
''Awiq iswaaq-ki''
''Awiq iswaaq-ki''


''Awiq, jungmai walinaa neen iqqi, iwiti iswuuq, ainun karun waznun tinngattan, ainun-ki mizalun kraaman, ainun-ki zamunan asu virattan. Awiq nuu iswavuq iwaki: "Sartaq anngitur mai, witattii zamunan iswuuq asattan." Iswaaq nuu awii iwakeer: "Asauqee, awi, sartaq anngitur ammai witattavuq situt: Zamaa, teepputiq, ut awijuun walinaat karnit qai girmun wingman. Awii nuu walinaa neen iqt." Awiq nuu situt slauqaawuq in plaanun ivuki.''
''Awiq, jungmai walinaa neen iqqi, iwiti iswuuq, ainun karun waznun tinngattan, ainun-ki mizalun kraaman, ainun-ki zamunan asu virattan. Awiq nuu iswavuq iwaki: "Sartaq anngitur mai, witattii zamunan iswuuq asattan." Iswaaq nuu awii iwakeer: "Asauqee, awi, sartaq anngitur ammai witattavuq situt: Zamaa, teepputiq, ut awijuun walinaat karnit qai girmun wingman. Awii nuu walinaa neen eet." Awiq nuu situt slauqaawuq in plaanun ivuki.''
====Hypothetical Roman transcription====
====Hypothetical Roman transcription====
AVEH·ISVACCI
AVEH·ISVACCI
138,726

edits

Navigation menu