An Bhlaoighne/Lexicon

From Linguifex
< An Bhlaoighne
Revision as of 06:06, 23 January 2022 by IlL (talk | contribs) (→‎Lexicon)
Jump to navigation Jump to search

Lexicon

citation form for nouns is def pl unless stated otherwise

  • nór, nóra = apple
    • nóra fhaimhdhár = pomegranate (calqued from Latin)
    • nóra na nqutha = potato (apple of the earth)
  • béarrach = advocate, representative (from interpreting Mi Shebeyrach, a prayer said for the sick, as Irish **[is] mise Béarrach 'I'm Béarrach')
    • béarrachadh, béarracháid -- to advocate for sb
  • an Mháigeárais = Hungarian
  • an Chuimris = Welsh
  • an Gháidhlig = Scottish Gaelic
  • an Spáinnis = Spanish
  • an Fhrancais = French
  • an Theodais = Germanic
  • an Dhoitis = German
  • an Saigheámais = Thai
  • an Fhiatnámais = Vietnamese
  • an Cóireois = Korean
  • an Niopónais = Japanese
  • an Riúiciúis = Ryukyuan
  • an Shínis = Chinese
    • an Shínis Dhial = Mandarin
    • an Cóntúngais = Cantonese
  • an Mhóbhais = Hmong
  • an hÓshailis = English
  • an Shéilis = Salishan
    • an Dhaofháimis = Lushootseed
  • an Thongfhais = Tongva
  • an Leanápais = Lenape
  • an Dhuineis = Athabaskan
    • an Dhacaillis = Carrier
    • an Nábhachais = Navajo
    • an Xhincithis = Tlingit
  • an hAlghóigis = Algonquian
  • an Dharamhailis = Dharawal
  • an Bharlpiris = Warlpiri
  • an Phitintearais = Pitjantjatjara
  • an Mhaorais = Maori
  • an hAbhaithis = Hawaiian
  • an Shámuais = Samoan
  • an Chirbhithis = Kiribati
  • an Thaghálghais = Tagalog
  • an Nusaidris = Indonesian
  • an Dheáfhais = Javanese
  • an Shimhealais = Sinhala
  • an Nicabhárais = Nicobarese languages
  • an Chmaeis = Khmer
  • an Fhiathnámais = Vietnamese
  • an Cháisithis = Khasi
  • an hIndithis = Hindi
  • an Bhanglais = Bengali
  • an Mharáthais = Marathi
  • an Phársais = Persian
  • an Phársais Luinge = Old Persian
  • an Rúsais = Russian
  • an hÉastnais = Estonian
  • an Leitis = Latvian
  • an Fhinnis, an Shuamais = Finnish
  • an hIofhádais = Hivantish
  • an Phóileonais = (Earth) Polish
  • an Líotóthais = (Earth) Lithuanian
  • an hÓidis = (Earth) Sanskrit
  • an Thaimhris = Tamil
  • an Mhiosrais = Egyptian
  • an hArómais = Aramaic
  • an Ghalóisis = Galoyseg
  • an hAróbhais = Arabic
  • an Gheafhónais = Greek
  • an Sphoradais = Proto-Azalic
  • an hIotailcis = Latzial; (Earth) Italian
  • boing, boingidh = to bounce
  • an hIbhris = Hebrew
  • Aisceanashaí = Ashkenazi
  • an hAisceanashais = Yiddish
  • Tearfósaí = (Irta, CF Tricin) Tsarfati Jewish
  • an Thearfósais = Ăn Yidiș
  • cló = river
  • an Fhábh = (cranberry morpheme) Clofabolocin
  • gné = big
  • fuíogh = difficult
  • an Chló Fhábh = (Tricin) the Clofabin River
    • Cló an Fhábhais = Clofabosin
    • Cló na Fábhaí = Clofabian; Clofabian person
  • an Núrais (Ceiltí) = (CF Tricin) Celtic Nurian
  • an Núrais (Talamhaí) = (Canon Tricin) Talmic Nurian
  • ach = but (Irish ach, Hebrew אך akh)
  • gurbán, gurbáin = cat (from reading Pangur Bán as Pan Gurbán "Mr. Gurbán")
  • aoineabh = (non-prescriptive) grape (Irish interpretation of Tsarfati Hebrew ענב eynăv)
  • lang, langanna = to load; to demand
  • langann = load
  • an shígeáid = nature
  • an shae = licorice
  • an bhfaras = salt
  • shaefharas = salmiakki
  • cnaoi = forest
  • foing = light
    • foingeadh = to illuminate
  • fíona = woman
  • aomh = name
  • steo, steonna = to sneeze
  • airchior = background, environment; an Airchior = (Dheofáid) God
  • an Fiseom = (Canon Tricin) Fyxoom
  • Pairín na hEidhm = (CF Tricin) Fishome
  • eidhm = fish
  • eidhmeadh, eidhmeáid = to fish
  • antóin = bee
  • antóinín = beehive (Antonin "Dvora"k; in universe composer Antonìn Dworàc)
  • bhló = shark
    • an Bhló hAoi Ghné "blue big shark" is a popular plush doll in Future Tricin/CF Tricin, sometimes used as a symbol for An Bhl?
  • siobhán (can be written ) = and (more literary than a gús)
  • an tanaí = condition (from Heb תנאי); tanaí do = if (in Dheofáid)
    • tanaíodh, tanaíonna (bho...) = to depend (on...)
  • an theamhar = chain
  • gaos, an ghaosanna = to distribute, to spread
  • aoil, an h-aoilir = to connect
  • cóinig = network, (graph theory) graph
  • naoith, an naoithir = to go up (from Egyptian *nāťar 'god')
    • naoithir = going up
    • tanaí an theamhra naoithir = Noetherian condition
  • airt, an h-airtín = to go down (from an Irta Neo-Arabic word art 'earth')
    • tanaí an theamhra airtín = Artinian condition
  • Éire /e:jre/ = Ireland
  • an Ghaeilge /an ghaeilge/ = Irish
  • an Ghaelainn /an ghaelain:/ = Munster Irish; (CF Tricin) Irish
  • an Bíor = (Tricin, CF Tricin) Anbir
  • an Daeghór = (Tricin, CF Tricin) Andaegor (country south of Fyxoom)
  • shothar = rose
    • shothrú = pink
  • sága = music
  • súpastara = ladder (from Windermere păstar 'staircase')
  • súpastar an shága = musical scale
  • focar = block, tile, repeating unit, fundamental domain
    • focaradh, focaráid = to tile
  • bord = (algebra) module (acronym of balba go n-oighneadh ruiseáid ba dáifhe --- structure absorbing multiplication by a ring)
  • smith = free
    • smitheadh, an smitheáid = to free
  • blaoigh, an bhlaoighne = to speak
  • eoghan, an heoghan = to tune
  • sia, an shianna = to build; to bear fruit
    • sia + VN = to VERB repeatedly
    • Sia! = a greeting and farewell, lit. 'may you build'
    • siamh = healthy
  • óisín = smoke (Irish name, matched to Heb. עשן)
  • íde = vapor, steam, mist (Irish name, matched to Heb. אד)
  • carman = vine (Irish name, matched to כרם)
  • pól, an phólanna = to fall (Irish name, matched to ליפול)
  • fothadh = peg, wedge (Irish name, matched to Arabic watad)
  • daithí = pious (Irish name, matched to דתי 'religious')
  • rónán, an rónánáid = to rejoice (Irish name, matched to רונן)
  • colm = word (Irish name, matched to Arabic kalima)
  • éamon = training (Irish name, matched to אימון)
  • eachaidh = single (Irish name, matched to אחד)
  • neasa, an neasanna = to carry (Irish name, matched to נשא)
  • niall = shoe (Irish name, matched to נעל)
  • mairéad, an mhairéadair = to rebel (Irish name, matched to מרד)
  • máire = bitter (Irish name, matched to מר)
  • aodh = still (Irish name, matched to עוד)
  • bhúlaim = vector (list)
    • dé-bhúlaim = covector
  • peisligh = matrix
    • dé-pheisligh = transpose
  • dé-scairteadh, dé-scairteáid = dualize
  • séamus, an shéamus = to use (Irish name, matched to שימוש)
  • caoimhe, an chaoimhir = to stand (Irish name, matched to קם)
  • niamh, an niamhair = to sleep (Irish name, matched to נם)
  • sadhbh = autumn (Irish name, matched to סתיו)
  • saoirse = root (Irish name, matched to שורש)
  • ciara, an chiaráid = to happen (Irish name, matched to קרה)
  • darragh = grade, rank (Irish name, matched to דרג dereg)
  • aisling = dream (Irish name, matched to אשליה 'illusion'; also means 'dream, vision' in Irish)
  • róisín = first (ro-óis-ín, from óis '1'; Irish name, matched to ראשון)
    • róisíní = (mathematics) prime; initial; primary (ראשוני)
  • -áid = -ment, -ation
  • íofhórdhár = experimental
    • íofhórdhárach = experimentally
  • an shianna i róisíní = primodality (lit. the building/fructification on primes)
  • eoghan bhord smith = regular temperament (eoghan 'tuning', bord 'module', smith 'free')
  • an bhaobhabh = baobab
  • do snuim = sweet
  • do mí = long
  • an xeo = oil
  • an cuan = rice
  • an báinn = any food made from dough instead of unground grain (Talmans and Bjeheondians traditionally eat boiled whole wheat grains), usually refers to bread eaten as staple but can refer to foods eaten as a whole meal or desserts too
    • an báinn mí = baguette, hoagie
    • báinn an xeo = crepe, pancake (sweet or savory)
    • an báinn snuim = cake
    • an báinn soigheamh = pie (lit. filled báinn)
    • an báinn chuan = steamed spring rolls
    • an báinn chuan snuim = steamed rice cake, e.g. Korean or Japanese
  • an Éada = Etalocin
  • an Talamh = Talma
  • an Béachaint = Bjeheond
  • dó = city, construct dá-L
    • an Dá Shionnach = Shinach City/Erkusinax (capital of Bjeheond); by metonymy, Bjeheond
      • (do/na) Sionnachaí, Dá Shionnachaí, Dá na Sionnachaí = an inhabitant of Tălie Shinach
    • an Dá hAlc = Alcve
    • an Dá Bhiangall = Erkwisngwal
    • an Dá Phreich = Erkuprek
    • an Dá hAixéid = Erkulled
    • an Dá Dhrádas = Erkudrads
    • an Dá hEabhrac Logh = New York City
    • an Dá Cheo = Kyoto
    • an Dá hÓsach = Osaka
    • an Dá Thóicheo = Tokyo
    • an Sheo-Úr = Seoul
    • an Mhoscamh = Moscow
    • an Dá Chadéanceannceart = Bangkok
    • an Dá Dheilí Logh = New Delhi
    • an Dá Bhangalóir = Bangalore
    • an Dá Cheannaí = Chennai
    • an Dá Hó-Tí-Minn = Ho Chi Minh City
  • an Qapuaillí = Txapoalli
  • an niútann = force
  • an diúl = energy
  • an bhád = power
  • ómh, an hómhair = to resist
  • an aimpéir = current, flow
  • an cúlam = charge
  • einnreadh, einnreáid = to induce
  • fáradh, fáráid = to contain
  • an ceilbhín = furnace, oven
  • dé- (+ L) = co-
    • an dé-rámh = cohomology (rámh is a portmanteau, from an rátha "cycle" and an símh "boundary")
    • an dé-mhórgáin = complement
    • an dé-scairteas = mind-body dualism, also any kind of duality or complementary relationship
    • an dé-shnamh = coffee (desnam = coffee in Netagin)
  • scairt = part, human faculty
  • nash - game, match, competition
  • do qeo - special, holy
  • an bhibhímbháb - bibimbap (from Irta), the state of being a mixture/melange
  • an bhibhímbháibheamh - mayhem
  • gaocha - raven
  • gaochthasainn - nevermore
  • gnaish, an ghnaishir - to want
  • neish - the former
  • nárfha - sky, heaven
  • nárfhaín - galaxy
  • shán - mountain
  • an Shán Ghaí - a mountain
  • a gús, gús 'and'
  • a fhloc a ghís 'etc.'
  • go dhxíogh 'good'
  • um... 'um...'
  • peiqhe 'street'
  • aorra 'black'
  • líobh 'to go'
  • samhradh 'summer'
  • anuraidh 'last year'
  • gálóiseadh - to permute
  • aibhleadh - to commute
  • cumhradh - to extend
  • -adh - verbalizer
  • cumhar - wide, big (of spaces) (wāsi3, 넓다)
  • fuiréir - wave
  • módar - genius
  • qé - egg
  • féadh - happy
  • xáimeach - festive (from Heb); (Dheofáid) solemn, holy, serious
    • chág xháimeach - festival; holiday
    • chág xháimeach do féadh - happy holidays - etymological doublet inspired by "gut yom tov" in Yiddish
  • craoi = after, last (I stole it from Khmer kraoy)
    • inflected forms: craomhúr, craomhaiq,
  • aoi, an haonna = to give
    • an aonnmhadh = data
  • aoi = blue
  • bánach = space
  • an h-ilbheart - inclination, angle
  • luidhne = face
  • qhorm = bone
  • adhbh = tooth
  • glóime = skein
  • paorsa = ball
  • slaobha = wreath
  • eánaí = laurel
  • óimidh = bean
  • ánaí = elephant
  • conndha = hat
  • ánaconndha = anaconda
  • mhíoc = raft
  • ádhmór = shaman
  • madháil = stem
  • an dtólmha = leaf
  • an dráice = raisin (grape in older usage)
  • dtólmha dráice = stuffed grape leaves (phonosemantic matching of ντολμαδάκια)